Majowe święta

3 maja 1791 r., Sejm Wielki, zwany również Czteroletnim, zatwierdził ustawę zasadniczą, która przeszła do historii jako Konstytucja 3 maja. Był to czas głębokiego kryzysu Rzeczypospolitej Obojga Narodów, osłabionej wewnętrznymi sporami, nadużyciami magnaterii i wpływami sąsiednich mocarstw. Konstytucja 3 maja była pierwszą w Europie i drugą na świecie, po amerykańskiej, nowoczesną ustawą rządową.  Dokument bardzo wpłynął na tworzenie się tożsamości niezależnego i suwerennego narodu. Konstytucja zmieniała Rzeczpospolitą w monarchię konstytucyjną, określała  prawa i obowiązki obywateli. Regulowała organizację władz państwowych. W konstytucji zawarto wiele istotnych zmian, m.in. zniesienie liberum veto, czyli przysługujące każdemu posłowi prawo do zerwania Sejmu i unieważnienia wszystkich uchwał poprzez okrzyk "liberum veto", wzmocnienie władzy wykonawczej i królewskiej, ustanowienie dziedziczności tronu, przepisy poprawiające sytuację mieszczan i chłopów. Konstytucja została uchwalona w Zamku Królewskim w Warszawie, który w tamtym czasie był centrum politycznym Rzeczypospolitej. Obrady Sejmu Czteroletniego odbywały się w specjalnie przygotowanej Sali Senatorskiej. Do uchwalenia Konstytucji 3 maja doszło w warunkach niemal konspiracyjnych – zwolennicy reform przyspieszyli obrady, wykorzystując nieobecność wielu przeciwników zmian. W pracach nad ustawą zasadniczą uczestniczyli posłowie i senatorowie Sejmu Czteroletniego, będący reprezentantami różnych stanów. Byli wśród nich głównie przedstawiciele szlachty, ale także mieszczanie, którzy zyskali większe znaczenie dzięki reformom.

Postacie kluczowe dla uchwalenia Konstytucja 3 maja to: król Stanisław August Poniatowski, który popierał reformy i był głównym autorem dokumentu, Ignacy Potocki – autor pierwotnej wersji tekstu, odrzuconej w 1790 roku przez króla i sejm, Hugo Kołłątaj – ideolog, który zredagował dokument, oraz Stanisław Małachowski, marszałek Sejmu, który kierował obradami.

W pracach uczestniczyli także inni patrioci i reformatorzy. Proponowanym zmianom i reformom sprzeciwiała się z kolei część konserwatywnej, najbogatszej szlachty, przywiązanej do „złotej wolności szlacheckiej” i  „liberum veto”.

W 1792 roku Konfederacja Targowicka – wspierana przez Rosję grupa zdrajców – doprowadziła do obalenia postanowień dokumentu. Formalnie Konstytucja 3 maja przestała być obowiązującym aktem prawnym 23 listopada 1793 roku, kiedy Sejm grodzieński uznał Sejm Czteroletni za nieważny, niebyły.

Ostatecznie Rzeczpospolita zniknęła z mapy po trzecim rozbiorze dokonanym przez Rosję, Austrię i Prusy, w 1795 roku. Po tym wydarzeniu nasza ojczyzna straciła niepodległość na długie 123 lata. Po upadku Rzeczypospolitej Konstytucja 3 maja stała się symbolem wielkich dokonań i dowodem na to, że można było stworzyć silne, sprawne i nowoczesne państwo. Dzięki przyjęciu Konstytucji Polacy odzyskali poczucie własnej wartości i szacunek dla własnego politycznego dziedzictwa. W latach niewoli były to ważne czynniki wzmacniające wolę walki o odzyskanie państwowości. Mimo krótkiego obowiązywania, Konstytucja 3 maja pozytywnie wpłynęła na Polaków i ich postrzeganie obywatelskich obowiązków. Ustawa rządowa z 1791 roku wciąż pozostaje symbolem walki o wolność i reformy.

Święto Narodowe Trzeciego Maja początkowo zostało wprowadzone i obchodzone w 1919 roku, a następnie przywrócone po zmianach ustrojowych w 1990 r. Obok Święta Niepodległości jest jednym z najważniejszych świąt państwowych.

1 maja – to Międzynarodowy Dzień Pracy. Historia tego święta sięga XIX wieku. Święto zostało ustanowione w Paryżu w 1890 r. i miało upamiętnić strajkujących robotników walczących o godne warunki do wykonywania swoich zawodowych obowiązków. Dzień 1 maja w Polsce został ustanowiony Świętem Pracy i dniem wolnym od pracy w  1950 r.  Po demokratycznych zmianach w naszym kraju, dzień ten stracił propagandowy charakter.

2 maja świętujemy Dzień Flagi Rzeczypospolitej Polskiej oraz Dzień Polonii i Polaków   za granicą. Jest to jedno z najmłodszych świąt państwowych, które obchodzimy od 2004 roku. Głównym założeniem tego święta jest popularyzacja wiedzy o  polskich symbolach narodowych- godle, barwach i hymnie. Dzięki temu następuje wzmacnianie poczucia przynależności do narodu polskiego i budowanie polskiej tożsamości wśród najmłodszych Polaków. Pamiętajmy, aby na czas świąt majowych wywiesić flagę Polski i tym samym podkreślić nasze przywiązanie do narodu polskiego i naszej historii.

Beata Osewska